Błędny przelew – jak odzyskać pieniądze?

Obecnie większość transakcji dokonywana jest za pomocą przelewów bankowych. I jak to często bywa w codziennym obrocie gospodarczym zdarzają się pomyłki. Wystarczy chwila nieuwagi i każdy może np.: wykonać przelew na niewłaściwy numer rachunku bankowego lub wykonać przelew dwukrotnie. Do niedawna tego typu błąd oznaczał spore problemy a odzyskanie środków trwało miesiącami lub niekiedy było nawet niemożliwe. Banki nie były, bowiem zobligowane w takich sytuacjach do pomocy swoim klientom a procedury były niejednolite. Na szczęście ustawodawca wyszedł naprzeciw swoim obywatelom i w lipcu ubiegłego roku weszła w życie nowelizacja ustawy o usługach płatniczych, dzięki której odzyskanie omyłkowo przelanych pieniędzy stało się łatwiejsze. Co istotne nowe przepisy są wiążące zarówno dla banków, jak i SKOK-ów.

Procedura odzyskania pieniędzy

Zgodnie z nowymi przepisami klient, który zorientuje się, że przekazał pieniądze na niewłaściwy rachunek może ten fakt zgłosić do swojego banku, który obecnie ma obowiązek pomocy. Bank w ciągu 3 dni musi poinformować odbiorcę omyłkowego przelewu zarówno o błędzie jak i o obowiązku zwrotu przekazanej kwoty w ciągu 30 dni. Dla zapewnienia pełnej anonimowości odbiorcy zwrot środków realizuje się na specjalny tak zwany rachunek techniczny. Bezpośredniego przelewu zwrotnego na konto klienta dokonuje bank a ewentualne koszty takiej operacji są ustalane w regulaminach instytucji finansowych. W wielu przypadkach dzięki tej zmianie pieniądze można odzyskać nawet w ciągu kilku dni.

Odbiorca, który nie dokona zwrotu w terminie musi liczyć się z konsekwencjami. Przy takim obrocie sprawy obowiązkiem instytucji finansowej jest ujawienie na wniosek płatnika danych osobowych takiego adresata przelewu. Nie ma możliwości zasłonięcia się tajemnicą bankową. Przed nowelizacją ustawy o usługach płatniczych ujawnienie takich informacji było naruszeniem prawa, dlatego uzyskanie ich było wręcz niemożliwe a większość instytucji finansowych umywało ręce. Jest to niewątpliwie krok w dobrym kierunku. Uzyskanie informacji o personaliach odbiory umożliwi skuteczne dochodzenie roszczenia na drodze sądowej z powołaniem się na środki przewidziane w Kodeksie cywilnym. W przypadku przelewu będącego rezultatem pomyłki znajdą zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Przepisy Kodeksu cywilnego

?Art. 405. Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Art. 410.

• 1. Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.
• 2. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.?

Kwotę otrzymaną bez podstawy prawnej w sytuacji, gdy dyspozycja przelewu była rezultatem błędu należy uznać za nienależne świadczenie. Przypadkowa osoba, na której konto trafią środki, uzyskuje nieuzasadnioną korzyść majątkową i ma obowiązek je zwrócić.

Dotychczas nie było prawnego mechanizmu, który zmusiłby odbiorcę omyłkowego przelewu do ich zwrotu. Odzyskanie pieniędzy zależało od dobrej woli obdarowanej osoby, a jeżeli taka się nie pojawiła ? nieuważny właściciel pieniędzy musiał skierować sprawę na policję.

Obecnie istnieje możliwość egzekucji błędnego przelewu na podstawie ustawy. Mimo wszystko jednak najlepszym sposobem ochrony przed takimi pomyłkami jest weryfikacja poprawności wprowadzonych danych. Dokonując przelewów niezwykle ważne jest, więc, by sprawdzić, czy numer rachunku odbiorcy jest prawidłowy.