Certyfikacja wykonawców w zamówieniach publicznych już na horyzoncie

Przewidziana w polityce zakupowej państwa na lata 2022 – 2025 certyfikacja wykonawców w zamówieniach publicznych stale budzi wśród podmiotów zajmujących się tą tematyką znaczące zainteresowanie.

Nie bez powodu, ma być ona bowiem instrumentem służącym uproszczeniu ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wykonawców, wzmacniając tym samym rynek zamówień publicznych i czyniąc go bardziej dostępnym. System certyfikacji wykonawców działa już w kilku krajach europejskich i to właśnie wzorem nich, polski ustawodawca wprowadzić zamierza omawiane uproszczenie.

Zgodnie z założeniami oraz ideą certyfikacji, wykonawca ma mieć możliwość korzystania z certyfikatu, który swoją treścią poświadczać będzie mógł na przykład brak podstaw wykluczenia wykonawcy z udziału w konkretnym postępowaniu czy też spełnianie przez niego warunków udziału.

Posługiwanie się certyfikatem odciąży z pewnością wykonawców od mozolnego procesu kompletowania
licznych dokumentów na potrzebny postępowań. Jak wynika bowiem ze wstępnych założeń, wykonawca ma złożyć owe dokumenty jedynie raz, poza postępowaniem o udzielenie zamówienia, do specjalistycznego podmiotu uprawnionego do wydawania certyfikatów. Następnie, po przeprowadzonej pomyślnej weryfikacji, otrzyma on ważny na dany okres czasu certyfikat. Według wstępnych założeń, okres ważności certyfikatu wynosić ma 3 lata.

Jak zostało to już wspomniane, certyfikację przeprowadzać mają specjalistyczne niezależne podmioty ku temu uprawnione, które wyłonione mają zostać, zgodnie z projektem ustawy, z grona podmiotów będących jednostką sektora finansów publicznych rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Niewątpliwym plusem certyfikacji wykonawców zamówień publicznych, poza oczywistym odciążeniem wykonawców od obowiązku każdorazowego kompletowania niejednokrotnie tych samych dokumentów, jest z pewnością domniemanie prawdziwości danych zawartych w certyfikacie. Prawdziwość tych informacji kwestionowana może być wyłącznie w przypadku uzasadnionych wątpliwości, w szczególności gdy wynika to z przedstawionych dokumentów, w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, w którym ten certyfikat został złożony.

Wdrożenie mechanizmu certyfikacji wykonawców prognozowane jest na 2024 rok. Na obecną chwilę trzeba jednak uzbroić się w cierpliwość. W związku z nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi oraz związaną ze zmianą kadencji Sejmu zwyczajową zasadą dyskontynuacji prac, zaproponowany kształt certyfikacji musi przejść pozytywną weryfikację, wszelkie konsultacje oraz uzyskać aprobatę władzy ustawodawczej. Mechanizm ten jednak wydaje się być słusznym rozwiązaniem, które pozwoli uprościć choć odrobinę skomplikowaną procedurę prawa zamówień publicznych, a tym samym otworzyć rynek zamówień publicznych na nowych, wartościowych dla całokształtu gospodarki wykonawców.

Autorzy:

Ewa Walkowiak – radca prawny

Krzysztof Kostiuszko – Specjalista ds. zamówień publicznych