Mediacja w zarządzaniu wierzytelnościami

Metody zarządzania wierzytelnościami ciągle ewoluują wraz ze zmieniającymi się społeczno-gospodarczymi wartościami danego społeczeństwa.

Nic więc dziwnego, że do dnia dzisiejszego wypracowano wiele różnych rozwiązań mających na celu zapobieganie opóźnieniom w spłatach wymagalnych należności. Lata doświadczeń wierzycieli, którzy musieli sobie poradzić z niezapłaconymi należnościami, były zawsze wyzwaniem oraz stanowiły trudną próbę dla utrzymania relacji biznesowych na dotychczasowym poziomie.

Wykonanie przez wierzyciela na rzecz dłużnika danej usługi bądź też dostarczenie mu towaru bez otrzymania należnej zapłaty jest coraz częściej powodem utraty zaufania w relacjach biznesowych czy też dobrego imienia dłużnika, jak również wcześniej wynegocjowanych korzystnych warunków handlowych. Ze strony wierzyciela zjawisko to wiąże się z koniecznością ciągłego poszukiwania nowych i skutecznych form zabezpieczenia swoich wierzytelności.

Zarządzenie wierzytelnościami to proces, którego celem jest zapobieganie powstawaniu przeterminowanych należności i ich odzyskiwanie. Na proces ten składają się działania, jakie należy podjąć na etapie prewencji, monitoringu i windykacji. Z punktu widzenia wierzyciela istotne jest znalezienie takiego sposobu zarządzania wierzytelnościami, który zapewni najefektywniejszą płynność finansową przedsiębiorstwa. Okazać się to może zaskoczeniem, ale podstawą sprawnego zarządzania wierzytelnościami jest pozostawanie w bieżącym kontakcie z kontrahentem, tak by również on miał kontrolę nad spłatą zaległej wierzytelności.

Warto podkreślić rzadko powtarzaną zasadę, że nigdy nie jest za późno na kontakt dłużnika z wierzycielem. Unikając bowiem kontaktu, dłużnik często nieświadomie działa na swą niekorzyść ? zamykając sobie w ten sposób drogę do polubownego zakończenia sprawy. Odpowiedzialne zarządzanie prowadzone jest bowiem z nastawieniem na odzyskanie należności, a nie na wymierzanie sankcji wobec dłużnika. Podobne założenia leżą u podstaw mediacji.

Mediacja w zarządzaniu wierzytelnościami w sprawach gospodarczych nieco różni się od klasycznej mediacji. W czasie posiedzenia mediacyjnego omawiane są częściej kwestie dotyczące ustalenia konkretnego terminu spłaty należności niż dyskutowanie na temat wątpliwości co do zasadności dochodzonego roszczenia. Przyśpiesza to znacząco cały proces i sprawia, że mediacje są szybsze i tańsze niż postępowanie sądowe.

Zwrócenie się do mediatora o pomoc w negocjacjach z dłużnikiem niesie za sobą wiele pozytywnych korzyści. Mediator zadba o dobry kontakt i atmosferę podczas rozmowy, tak aby każdej ze stron zagwarantować poczucie bezpieczeństwa oraz swobody wypowiedzi. Mediator jako osoba niezwiązana bezpośrednio ze sprawą ma ułatwione zadanie, gdyż nie jest jego rolą ocenianie stron, a jedynie wspieranie ich w dojściu do satysfakcjonującego ich porozumienia, tak aby w równym stopniu uszanować godność i prawa każdej ze stron. Dzięki obowiązującej na posiedzeniu mediacyjnym zasadzie poufności strony komunikujące się za pośrednictwem mediatora częściej wyrażają gotowość szczerej rozmowy, która bardzo często pozwala na oczyszczenie wzajemnych relacji od wcześniejszych nieporozumień. To wszystko zmierza nie tylko do uregulowania należności, lecz zachowuje pozytywne relacje biznesowe.

Jak pokazują statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości, dobrze poprowadzona mediacja, która jest nastawiona na badanie i poszukiwanie rozwiązań, przynosi lepsze efekty niż twarda windykacja. Jest to o tyle ważne, że każda nieuregulowana należność w rachunku końcowym umniejsza zysk przedsiębiorcy. W sens prowadzonych posiedzeń mediacyjnych zdaje się uwierzył również ustawodawca, nowelizując art. 187 Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzając od 1 stycznia 2016 r. nowy wymóg formalny pozwu, nakazujący powodowi zamieszczenie informacji o tym, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia. Celem przyświecającym ustawodawcy było uświadomienie stronom, że każdy spór powinien zostać poprzedzony oceną, czy sprawa może zostać zakończona polubownie, a także ułatwić sędziemu podjęcie decyzji o skierowaniu stron na spotkanie informacyjne i/lub do mediacji w toku postępowania sądowego.

Podsumowując, celem mediacji w zarządzaniu wierzytelnościami jest zawarcie dobrej ugody dla obu stron i zachowanie pozytywnych relacji biznesowych. Porozumienie zawarte z pomocą mediatora jest skuteczniejsze i daje większe poczucie bezpieczeństwa stronom niż tradycyjnie prowadzona egzekucja. Dlatego myślę, że warto rozważyć mediację jako efektywny sposób zarządzania wierzytelnościami.