Sukcesja w firmie przez przekształcenie – jak zaplanować bezpieczną przyszłość przedsiębiorstwa

Żywot przedsiębiorstwa podobnie jak człowieka z czasem dobiega końca, a najczęściej oba te końce przychodzą w jednym momencie, kiedy zabraknie autora całego przedsięwzięcia. Nie musi się tak jednak dziać, bo firma to do siebie, że może trwać dalej, praktycznie w nieskończoność, dzięki czemu owoc wieloletniej pracy w może zostać przekazany dalszym pokoleniom, które będą o niego dbały i kontynuowały. Wszystko to jednak wymaga zaplanowania.

W jednym z poprzednich wpisów poruszaliśmy kwestię sukcesji przedsiębiorstwa jednoosobowego i zarządcy sukcesyjnego. Jest to świetne rozwiązanie, które w prosty sposób wpisuje się w powyższą ideę zaplanowania funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdy zabraknie właściciela, a często jest to też forma zabezpieczenia rodziny, jeżeli to przedsiębiorstwo zapewniało jej byt. Zarządca sukcesyjny nie jest jednak jedyną formą zabezpieczenia i planowania, bowiem prawo przewiduje jeszcze więcej wyrafinowanych metod zaplanowania przyszłości swojej firmy i to nie tylko na wypadek zdarzeń tak nagłych jak śmierć. A trzeba przyznać, że takie rozwiązania cieszą się coraz większą popularnością. Polska i polscy przedsiębiorcy przez ostatnie 30 lat bardzo mocno się sprofesjonalizowali, przez co obok najprostszych postaci prowadzenia działalności gospodarczych jak firma jednoosobowa, coraz popularniejsze stają się bardziej rozbudowane formy jak chociażby różnego rodzaju spółki handlowe.

I właśnie taka profesjonalizacja może być również formą zaplanowanej sukcesji w firmie. Zarządca sukcesyjny bowiem pozwala na przejęcie firmy konkretnej osobie, ale po śmierci przedsiębiorcy i na ograniczony czas. Co, jeśli jednak chcielibyśmy zabezpieczyć prowadzenie firmy na dłuższy czas i to w niezmienionej formie, w tym zabezpieczyć zawarte umowy, pracowników, co, jeśli chcielibyśmy, aby to przedsiębiorstwo przejęło wiele osób, do tego pod warunkiem odpowiednich kwalifikacji i wreszcie co zrobić, jeśli chcielibyśmy firmę przekazać jeszcze za życia?

Rozwiązaniem tych wszystkich kwestii może być właśnie profesjonalizacja w postaci przekształcenia swojej działalności. Przedsiębiorstwa jednoosobowe mają pewne ograniczenia, dlatego przekształcenie swojej działalności na wyższy poziom organizacyjny, jak np. spółki, zwłaszcza kapitałowych jak spółka z o.o. czy spółka akcyjna pozwala z większą swobodą planować swoją przyszłość. Dzięki takiemu zabiegowi otwiera się zupełnie nowe spektrum sposobów na zorganizowanie w najmniejszym detalu przekazania swojego przedsiębiorstwa. Przepisy kodeksu handlowego pozwalają bowiem na postawienie szczególnych warunków przyszłym wspólnikom, obecny właściciel firmy może zatem zabezpieczyć to, aby jego następcy posiadali odpowiednie kwalifikacje, wykształcenie lub inne wymogi, które są niezbędne, aby prawidłowo kontynuować działalność. Może równie dobrze ograniczyć wejście do spółki swoich następców do konkretnych osób, tych których darzy największym zaufaniem i które jego zdaniem dają gwarancję należytej kontynuacji.

Dodatkowym atutem przekształcenia jest również to, że nie jest to zabezpieczenie się tylko na wypadek śmierci. Jest to na dobrą sprawę zaplanowanie życia przedsiębiorstwa po prostu na moment, w którym już nie chcemy go prowadzić. Konstrukcja spółki pozwala na swobodny obrót prawem własności bez wpływu na jej kształt. Osoby stojące za przedsiębiorstwem mogą się zmieniać, a sama firma będzie funkcjonować bez zmian. Jest to również świetne rozwiązanie dla ludzi, którzy planują emeryturę i stopniowe przekazywanie sterów swoim następcom. Spółki prawa handlowego pozwalają na etapowe przyznawanie prawa własności co ma przełożenie na decydowanie o sprawach spółki. Właściciel może przekazywać swoje udziały w częściach wciąż zachowując decydujący wpływ na firmę w okresie przejściowym, wdrażając swoich następców, którzy sprawując różne funkcje w różnych organach stopniowo nabywają kompetencje, aby w końcu samodzielnie pokierować przedsiębiorstwem. Sam właściciel nie musi z kolei rozstawać się ze swoją firmą. W spółkach, w odróżnieniu od jednoosobowej działalności, gdzie właściciel siłą rzeczy jest zobligowany do kierowania działalnością, mamy do czynienia z rozdzieleniem organów właścicielskich i kierowniczych. Dzięki temu właściciel pomimo oddania prowadzenia przedsiębiorstwa swojemu następcy, może pozostawić sobie część udziałów, które po pierwsze uprawniają go do czerpania zysków, a po drugie może zastrzec sobie decyzyjność w kluczowych sprawach, przez co wciąż będzie miał wpływ na swoje przedsiębiorstwo jednak bez obciążenia codziennymi sprawami.

Samo przekształcenie z kolei odbywa się w różny sposób zależnie do potrzeb i założeń danego przedsiębiorcy, formy w jakiej chce kontynuować swoją działalność jak i okoliczności przed jakimi chce się zabezpieczyć. Wachlarz rozwiązań jest jednak na tyle duży, że każdy kto chce dobrze rozplanować rozwój swojej firmy, może ją zabezpieczyć na wiele lat do przodu.

Autor: Jędrzej Lutomski – radca prawny