12.04.2012

Umorzenie egzekucji komorniczej- najważniejsze zagadnienia.

W toku postępowania egzekucyjnego stosunkowo często dochodzi do sytuacji, w której zostaje ono umorzone pomimo nie wyegzekwowania całości należności. Zarówno wierzyciele, jak i dłużnicy wielokrotnie zadają pytania, na czym właściwie polega instytucja umorzenia egzekucji, kiedy może do niej dojść oraz co ona oznacza dla obu stron postępowania?

W największym skrócie umorzenie egzekucji polega na zaniechaniu czynności podejmowanych przez komornika bez zaspokojenia wierzyciela ze względu na przeszkody o charakterze trwałym.

Sytuacja ta ma miejsce najczęściej, gdy dłużnik jest niewypłacalny, czyli nie posiada majątku, z  którego można by prowadzić egzekucję. W praktyce oznacza to, ze osoba zadłużona nie jest nigdzie zatrudniona lub otrzymuje wynagrodzenie za pracę w kwocie minimalnej, która nie podlega zajęciu, nie pobiera renty, emerytury ani zasiłków, nie posiada nieruchomości, wartościowych ruchomości oraz środków na rachunkach bankowych etc. W takiej sytuacji umorzenie egzekucji następuje w wyniku postanowienia wydanego przez komornika.

Kiedy może nastąpić umorzenie egzekucji komorniczej?

Warto pamiętać, że umorzenie egzekucji komorniczej następuje w różnych sytuacjach oraz może dotyczyć całości albo części postępowania egzekucyjnego. Co do zasady, sytuacje te można podzielić na dwie grupy:

  • Umorzenie z urzędu:

Zgodnie z art. 824 k.p.c. postępowanie jest umarzane z urzędu w kilku przypadkach. Przede wszystkim gdy okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych, a na przykład do organów egzekucji administracyjnej. Jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie mają zdolności sądowej, czyli na przykład, gdy jedna ze stron nie posiada osobowości prawnej i nie działa na podstawie obowiązujących przepisów. Gdy egzekucja ze względu na przedmiot lub osobę jest niedopuszczalna- niemożliwe jest przeprowadzenie egzekucji z majtku, który został wcześniej wykluczony z postępowania albo na przykład wobec dyplomaty obcego państwa. Co do zasady, egzekucje nie mogą ciągnąć się w nieskończoność, w  związku z tym są umarzane z urzędu także wtedy, gdy oczywiste jest, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Jest to zdecydowanie najczęstsza przyczyna umarzania egzekucji. Kolejna przesłanka umorzenie postępowania z urzędu ma miejsce wówczas, gdy wierzyciel w ciągu 6 miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania, na przykład nie zawnioskował o wyznaczenie drugiego terminu licytacji komorniczej lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

Z początkiem roku weszły w życie istotne zmiany w postaci nowych przesłanek umorzenia egzekucji komorniczej z urzędu, które dotychczas były okolicznościami aktualizującymi jedynie możliwość umorzenia egzekucji na wniosek. Mianowicie, organ egzekucyjny umarza postępowanie również wtedy, kiedy tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności prawomocnym orzeczeniem albo orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności, zostało uchylone lub utraciło moc oraz w przypadku gdy egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wykonalności nie jest dłużnikiem i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji, albo jeżeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z  treścią tytułu wykonawczego.

  • Umorzenie egzekucji komorniczej na wniosek wierzyciela

Art. 825 k.p.c. zobowiązuje komornika do umorzenia egzekucji komorniczej na żądanie wierzyciela. W  praktyce bardzo często dochodzi do sytuacji, w której wierzyciel i dłużnik dochodzą do porozumienia w sprawie spłaty długu z pominięciem komornika. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że w sprawach, w których egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu, wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania wymaga zgody sądu lub uprawnionego organu, który zażądał wszczęcia egzekucji.

Umorzenie postępowania uchyla wszystkie dokonane przez komornika czynności.

Na podstawie art. 826 k.p.c. zajęcie praw lub rzeczy należących do dłużnika dokonane w trakcie trwania egzekucji przestaje obowiązywać. Wobec tego dłużnik może ponownie dowolnie dysponować wcześniej zajętymi prawami lub rzeczami.

Umorzenie egzekucji komorniczej nie oznacza umorzenia długów.

Umorzenie egzekucji nie pozbawia wierzyciela możliwości dochodzenia swoich należności od dłużnika. Należy pamiętać, ze wierzyciel ma możliwość podjąć kolejne kroki na drodze egzekucyjnej nawet tuż po otrzymaniu informacji o bezskuteczności egzekucji. W praktyce będzie to oznaczało, że wierzyciel może złożyć ponowny wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej.=

Co może zrobić wierzyciel, gdy egzekucja okaże się bezskuteczna?

Art. 125 k.c. ustanawia stosunkowo korzystny dla wierzyciela, 6-letni termin przedawnienia roszczenia. W związku z tym, wierzyciel od momentu umorzenia postępowania egzekucyjnego ma 6 lat na złożenie kolejnego wniosku o wszczęcie egzekucji. Dużym ułatwieniem dla wierzyciela jest fakt, że złożony w tym okresie wniosek o ponowne rozpoczęcie egzekucji komorniczej przerywa bieg terminu przedawnienia. W związku z tym, termin przedawnienia roszczenia od momentu zakończenia postępowania będzie biegł na nowo. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że według generalnej zasady, odsetki przedawniają się z upływem 3 lat.

Więcej na temat przedawniania odsetek znajdziesz W TYM ARTYKULE

Nie jest to oczywiście jedyne uprawnienie wierzyciela. Ma on także prawo żądać wyjawienia informacji o majątku, jaki jest w posiadaniu dłużnika na drodze postępowania sądowego poprzez złożenie wniosku o wyjawienie majątku do sądu rejonowego właściwości ogólnej dłużnika, czyli najczęściej do sądu jego miejsca zamieszkania. Należy pamiętać, że na podstawie art. 913 k.p.c. wniosek ten można złożyć także przed wszczęciem egzekucji oraz w jej trakcie.

Korzystną alternatywą dla aktywnych działań wierzyciela zmęczonego walką o zapłatę wierzytelności jest możliwość sprzedaży długu innemu podmiotowi. Przekazanie długu firmie windykacyjnej stanowi dużą szansę dla wierzyciela oraz dłużnika, gdyż w ten sposób dłużnik często zyskuje możliwość ratalnej spłaty zadłużenia i stopniowego ?uwolnienia od długu?.

Autor artykułu:

WGP

Szukasz porady prawnej?

Zapraszamy do kontaktu!
Kredyty frankowe - Waloryzacja - Prawo zamówień publicznych - Zamówienia międzynarodowe - Projekty unijne