Oświadczenie o podziale obowiązków w zamówieniach publicznych

Nie ulega wątpliwości, iż charakterystyka zamówień publicznych jest z racji swojej istoty oraz kwestii, które porusza co najmniej skomplikowana i zawiła.

Jak stwierdził wyrokiem z dnia 6 lipca 2018 r. Sąd Najwyższy, sygn. akt II CSK 562/17, „przedmiot niektórych umów zawieranych w reżimie ustawy o zamówieniach publicznych jest na tyle skomplikowany, że pojedynczy wykonawca może – w świetle wymagań określonych przez zamawiającego – nie mieć zdolności do ubiegania się o ich zawarcie. Dla zwiększenia konkurencyjności na rynku, ale i jego otwarcia dla większej liczby podmiotów zabiegających o udzielenie im zamówień publicznych, [?] ustawodawca postanowił, że wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia, a wówczas przepisy dotyczące wykonawcy w zamówieniach publicznych stosuje się do nich odpowiednio. Zasady współdziałania wykonawców zabiegających o zawarcie z nimi umowy w reżimie ustawy o zamówieniach publicznych, a następnie wspólnie tę umowę wykonujących, ustalane są przez nich w umowach o współpracę, zwanych zwykle umowami konsorcjalnymi”.

Nierzadko więc zdarza się, iż wykonawcy wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia (w ramach wspomnianego w przytoczonym powyżej wyroku tzw. konsorcjum) z uwagi na fakt, iż samodzielnie nie spełniają wszystkich warunków udziału w postępowaniu, które w dokumentach zamówienia przewidział zamawiający.

Dyspozycja art. 117 ust. 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605) dalej jako p.z.p. wymaga, aby wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączali do oferty oświadczenie, z którego wynika, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy. Przysporzyć może to nie lada trudności, gdyż kluczowa dla właściwej interpretacji przytoczonego przepisu jest nadbudowana na nim linia orzecznicza Krajowej Izby Odwoławczej.

Najprościej rzecz ujmując, składając ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, wykonawcy działający w ramach konsorcjum muszą złożyć oświadczenie o podziale obowiązków w ramach wykonywanej umowy. Modelowo, jeżeli tylko jeden z konsorcjantów spełnia warunek udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia, to z treści oświadczenia wynikać musi, iż to właśnie on będzie wykonywał czynności do realizacji, których to doświadczenie jest wymagane. Nie jest dopuszczalne, aby wykonawca niespełniający danego warunku udziału w postępowaniu wskazywał, iż to on będzie wykonywać powiązane z tym warunkiem czynności. Ponadto, treść tego oświadczenia musi być ściśle powiązana z dokumentami zamówienia i sprecyzowana.

Jak stwierdziła w jednym z wyroków (KIO 159/23) Krajowa Izba Odwoławcza, treść oświadczenia z art. 117 ust. 4 p.z.p. musi być powiązana z określonymi przez zamawiającego warunkami udziału w postępowaniu, obowiązkami wykonawcy wynikającymi z opisu przedmiotu zamówienia czy wzoru umowy.

Oświadczenie o podziale zadań musi wskazywać, które konkretnie czynności zostaną wykonane przez konkretnego, spełniającego w tym zakresie warunki udziału w postępowaniu wykonawcę.

Oświadczenie o podziale zadań powszechnie zaliczane jest do podmiotowych środków dowodowych. Pomimo, iż jego złożenia ustawodawca w treści przepisu wymaga wraz z ofertą, możliwe jest wezwanie wykonawcy w trybie art. 128 p.z.p. do jego złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie.

Oświadczenie o podziale zadań pełni bardzo doniosłą rolę. Należy zwrócić uwagę, że jeżeli oświadczenie to nie będzie pokrywało się z tym co zostało wskazane w podmiotowych środkach dowodowych np.: do realizacji danych robót przypisany zostanie wykonawca, który nie wykazuje w tym zakresie doświadczenia to zamawiający uzna, że nie wykazano spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Należy więc z jak największą uwagą podejść do przygotowania oświadczenia z art. 117 ust. 4 p.z.p.

Autorzy:

Ewa Walkowiak – radca prawny

Krzysztof Kostiuszko – Specjalista ds. zamówień publicznych