Polityka dostępności w ONZ

Jednym z coraz częściej poruszanych w ostatnim czasie zagadnień jest tzw. polityka dostępności. Coraz więcej firm, w tym Wielkopolska Grupa Prawnicza aktywnie angażuje się w jej implementację. Warto jednak wskazać, iż zmiany te mają miejsce również na poziomie międzynarodowym m.in. za sprawą Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Czym jest polityka dostępności?

Mianem polityki dostępności określa się tworzenie i dostosowywanie przestrzeni, produktów, usług czy technologii w taki sposób, aby były one użyteczne i dostępne dla możliwie jak największej ilości osób, bez względu na ograniczenia fizyczne, poznawcze czy sensoryczne bądź niepełnosprawność. Działania te koncentrują się na eliminacji zróżnicowanych barier jakie mogą napotkać osoby z niepełnosprawnością (OzN). Przykładami zastosowania polityki dostępności mogą być m.in.:

• Budynki z podjazdami dla wózków inwalidzkich
• Dostosowane do OzN toalety
• Dokumenty w formacie brajlowskim
• Strony internetowe zgodne ze standardami dostępności (np. WCAG)

W jaki sposób ONZ realizuje politykę dostępności?

Organizacje Narodów Zjednoczonych podchodzą do kwestii dostępności w szeroki, kompleksowy sposób poprzez 4 filary działań:

• Przywództwo, planowanie strategiczne i zarządzanie
• Inkluzywność
• Programy
• Kulturę organizacyjną

Co istotne, ONZ i wchodzące w jego skład agendy nie tylko realnie implementują, ale są zobowiązane do przedstawiania swoich postępów w realizacji polityki dostępności. Dzięki temu możliwe jest śledzenie realnych zmian wewnątrz ONZ, popartych stosownymi raportami i badaniami.

Ponadto wszystkie strony agend i funduszy wchodzących w skład ONZ muszą być dostosowane do wytycznych i standardów dostępności. W tym celu opracowana została dedykowana strona interneowa dostępna pod adresem:

https://www.un.org/en/webaccessibility/

Warty odnotowania jest również fakt, iż ONZ realizuje jeszcze jeden istotny element polityki dostępności, o którym nie mówi się tak często jak o pozostałych. Jest nim tzw. prosty język.

Mianem prostego języka określa się sposób pisania dokumentów urzędowych i firmowych oraz informacji czy komunikatów w sposób zwięzły i zrozumiały dla każdego odbiorcy. Celem jego stosowania jest umożliwienie zapoznania się i zrozumienia tekstu przez osoby o różnych kompetencjach językowych.

Prosty język należy do działań w ramach polityki dostępności, albowiem również eliminuje zróżnicowane bariery przed którymi staje czytelnik, takie jak m.in. poziom wykształcenia, dysleksja, nieznajomość specjalistycznego, wyrafinowanego języka.

Jednym z przykładów zastosowania prostego języka jest specjalna, spełniająca zasady prostego języka wersja dokumentu polityki dostępności i włączenia osób niepełnosprawnych dostępna pod adresem

https://www.un.org/en/content/disabilitystrategy/assets/documentation/Easy_to_Read.pdf

Polityka dostępności, a zamówienia publiczne ONZ

Organizacje Narodów Zjednoczonych w swojej implementacji polityki dostępności idzie jednak o krok dalej, albowiem systematycznie wdraża ją również w swój proces zamówień publicznych. Jeden z wyznaczników wdrożenia dotyczy właśnie tego aspektu ? Indicator 8 Procurement. Ze względu na fakt, iż ONZ jest jednym z największych zamawiających na rynku międzynarodowym, a jego zróżnicowane agendy i fundusze prowadzą liczne postępowania zamówieniowe oprcowany został poradnik implementacji polityki dostępności o nazwie Guidelines on the Implementation of Indicator 8 (Procurement).

https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/2021/01/2020_un_disability_inclusion_strategy_guidelines_indicator_8.pdf

Poradnik wprowadza pewne wymagania i oczekiwania w stosunku do wykonawców i oferentów i zamawiających, jak np.:

• Dostępność produktów i usług
• Włączenie OzN w strukturę organizacyjną
• Kryteria oceny ofert mogą uwzględniać Inkluzywność
• Przejrzysty i dostępny proces przetargowy
• Monitorowanie i raportowanie postępów

Jednym z kluczowych terminów przewijających się przez cały tekst jest projektowanie uniwersalne. W podręczniku pojęcie to opisane jest jako sposób tworzenia produktów, przestrzeni, usług i programów tak, by były one dostępne i funkcjonalne dla możliwie jak najszerszej grupy użytkowników ? bez konieczności ich modyfikowania czy dostosowywania do konkretnych potrzeb.

Głównym założeniem projektowania uniwersalnego jest usuwanie wszelkich barier ? fizycznych, cyfrowych i społecznych ? które mogłyby prowadzić do wykluczenia ze względu na wiek, ograniczenia sprawności, niepełnosprawność albo czasowe trudności.

Do zasad uniwersalnego projektowania należą:

• Równość w użyciu
• Elastyczność w użyciu
• Proste i intuicyjne używanie
• Zrozumiałe informacje
• Minimalizacja ryzyka
• Niski wysiłek fizyczny
• Dostępność dla wysokich i niskich osób