Uchylenie decyzji Ministra Zdrowia przez Minister Funduszy i Polityki Regionalnej!

Minister Funduszy i Polityki Regionalnej uchylił w całości decyzję Ministra Zdrowia (dalej jako: Instytucja Pośrednicząca, IP, Organ I instancji) i umorzył postępowanie w całości. Przedmiotem odwołania była decyzja IP, zgodnie z którą Beneficjent został zobowiązany do zwrotu części dofinansowania Projektu, realizowanego w ramach POWER 2014-2020.
W ocenie organu I instancji Beneficjent w opisie przedmiotu zamówienia odniósł się do zgodności z normami, bez wskazania, iż dopuszcza normy równoważne. W tej sytuacji Instytucja Pośrednicząca stwierdziła, iż dopuścił się on naruszenia przepisu art. 30 ust. 4 pzp, co w konsekwencji ograniczyło konkurencję i nie zapewniło realizacji zasady równego traktowania wykonawców.
Zgodnie z art. 30 ust. 4 pzp: Opisując przedmiot zamówienia przez odniesienie do norm, europejskich ocen technicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2, zamawiający jest zobowiązany wskazać, że w opisywanych rozwiązaniach dopuszcza równoważne, a odniesieniu takiemu towarzyszy sformułowanie „lub równoważne”.
W opisywanej sprawie stan faktyczny nie był co do zasady przedmiotem sporu, Beneficjent w toku postępowania nie kwestionował tej materii. Aczkolwiek Strona poddawała w wątpliwość ocenę prawną dokonanego przez siebie działania, czyli zasadności nałożenia korekty finansowej w świetle okoliczności sprawy oraz wysokości zastosowanego wskaźnika korekty.
Zgodnie z podstawowymi zasadami udzielania zamówień publicznych, opis przedmiotu zamówienia powinien dokładnie oddawać zapotrzebowanie Strony, ale jednocześnie nie może narzucać konkretnego produktu czy normy jego dotyczącej. Zapis przedmiotu zamówienia jest nieprawidłowy wtedy, gdy jest zbyt szczegółowy (np. wskazanie konkretnego modelu, typu, produktu), i który wyklucza lub w sposób nieuzasadniony ogranicza konkurencję. Podobnie rozpatrujemy sprawę opisu zwięzłego, mało precyzyjnego, wieloznacznego, niedokładnego, który uniemożliwia rzetelne przygotowanie oferty lub jej wycenę.
Opisując przedmiot zamówienia przez odniesienie do norm, europejskich ocen technicznych, aprobat, specyfikacji technicznych i systemów referencji technicznych, Zamawiający jest obowiązany wskazać, że dopuszcza rozwiązania równoważne opisywanym, a odniesieniu takiemu towarzyszy sformułowanie „lub równoważne”, jednak to naruszenie w przedmiotowej sprawie nie spowodowało szkody rzeczywistej ani
potencjalnej w budżecie ogólnym Unii Europejskiej. Co do zasady Beneficjentowi udało się spełnić warunki, które zostały określone w art. 29 i art. 30 pzp. 
Przedmiotem opisu zamówienia było 25 sztuk sieciowych modułów wejścia/wyjścia (we/wy). Wartość takowej pozycji stanowiło wyłącznie 0,4% wartości całego zamówienia. Moduły te były i są towarem ogólnie dostępnym, podobnie jak urządzenia równorzędne. Przy tak znikomej wartości, w stosunku do całości zadania, różnica w kosztach zakupu tych modułów mieściłaby się w normie. Organ stwierdził, iż brak jest podstaw do uznania, że w tym wyróżnionym przypadku doszło do wyrządzenia szkody w budżecie UE. Również po przeanalizowaniu sytuacji Beneficjenta, stwierdzono, iż przyznane środki zostały wykorzystane zgodnie z zakresem określonym w Umowie. Dodatkowo IZ PO WER stwierdziła, iż Beneficjent wbrew ustaleniom IP nie ograniczył uczciwej konkurencji. Ważne jest, iż Organ Odwoławczy zgadza się, ze stanowiskiem Instytucji Pośredniczącej, która wskazuje, iż każde ograniczenie konkurencji powoduje taki stan, że wyeliminowany mógł być potencjalny podmiot mogący złożyć ofertę tańszą, lepszą niż te które zostały złożone. Potencjalne wykluczenie takiego podmiotu z przetargu powoduje hipotetyczne ryzyko powstania szkody w budżecie i sfinansowania nieuzasadnionego wydatku poprzez wybór oferty droższej niż taka, która mogłaby być zgłoszona. Jednak nie każde uchybienie w obowiązkach informacyjnych prowadzi do ograniczenia konkurencji, a tym samym naraża budżet Unii na potencjalną stratę.
Po ocenie skutków Organ Odwoławczy stwierdził, iż warunki udziału w postępowaniu nie naruszały warunków uczciwej konkurencji. Szkodliwość wpływu określonej nieprawidłowości na budżet UE w rozumieniu rozporządzenia 1303/2013, sprowadzać się będzie do możliwości spowodowania szkody w drodze finansowania nieuzasadnionego wydatku z budżetu ogólnego (szkoda potencjalna). Szkoda taka musi jednak zostać uprawdopodobniona jako potencjalnie możliwa, nie musi jednak być sprecyzowana, co do wysokości. Szkoda w tym rozumieniu powstaje już w momencie, gdy beneficjent otrzymujący dofinansowanie realizuje projekt niezgodnie z prawem. Powyższe jednak nie miało w sprawie miejsca, bowiem nie uprawdopodobniono, że wskazane naruszenia art. 30 ust. 4 pzp mogły stanowić nawet potencjalną szkodę w budżecie UE. W tejże sprawie, nie wykazano, że zostały spełnione wyżej wymienione przesłanki nałożenia przez Instytucję Pośredniczącą korekty finansowej. W związku z tym, Organ Odwoławczy wydał decyzję, w której uchylił zaskarżoną decyzję w całości i umorzył postępowanie w pierwszej instancji w całości.
W przedmiotowej sytuacji należy przypomnieć, iż samo naruszenie procedur obowiązujących przy wykorzystaniu środków pochodzących z budżetu UE nie oznacza automatycznie obowiązku stosowania korekt i zwrotu środków unijnych. Konieczna jest bowiem ocena skutków tego naruszenia w kontekście uregulowań, które znajdują się w art. 2 pkt 36 Rozporządzenia nr 1303/2013, a tymże jest pojęcie „nieprawidłowości”.

Autorka: Agnieszka Bednarska