9.07.2024

Zasady wyboru wykonawców w perspektywie finansowej 2021 – 2027 na podstawie Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 – część I

Z dniem 25 listopada 2022 roku weszły w życie wydane na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. Dokument ten określa ujednolicone warunki i procedury dotyczące kwalifikowalności wydatków w nowej perspektywie finansowej. Wprowadza również nowe regulacje w zakresie zamówień udzielanych w projekcie, wiążąc niektóre z nich wprost z przepisami prawa zamówień publicznych.

  • Nowe wytyczne utrzymały obowiązek stosowania zasady konkurencyjności dla zamówień, których wartość przekracza kwotę 50 000,00 zł netto.

Postępowanie o udzielenie zamówienia ma zostać przygotowane i przeprowadzone w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, a beneficjent ma podejmować działania w sposób przejrzysty i proporcjonalny. Nowym rozwiązaniem jest brak procedury wyboru dla zamówień, których wartość nie przekracza kwoty 50 000,00 zł netto.

  • Podstawą obliczenia szacunkowej wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone z należytą starannością.

Szacowanie jest dokumentowane w sposób zapewniający właściwą ścieżkę audytu. Nadal możliwe jest ustalenie szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia np. na podstawie zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu lub notatki z szacowania. Podmioty będące zamawiającymi w rozumieniu p.z.p w pierwszej kolejności dokonują szacowania wartości zamówienia zgodnie z przepisami tej ustawy, natomiast po stwierdzeniu, że szacunkowa wartość zamówienia ustalona na podstawie p.z.p nie przekracza wartości, od której istnieje obowiązek stosowania p.z.p, ustalają wartość zamówienia w ramach realizowanego projektu. Nowe wytyczne potwierdzają zasadę, iż przy obliczaniu szacunkowej wartości zamówienia należy wziąć pod uwagę konieczność łącznego spełnienia trzech tożsamości (przedmiotowej, podmiotowej i czasowej), doprecyzowując przy tym, iż tożsamości należy rozumieć zgodnie z wykładnią przepisów p.z.p dotyczących szacowania wartości zamówienia.

  • Wytyczne określają również, iż należy podjąć odpowiednie środki, aby skutecznie zapobiegać konfliktom interesów, a także rozpoznawać i likwidować je, gdy powstają w związku z prowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia lub na etapie wykonywania zamówienia – by nie dopuścić do zakłócenia konkurencji oraz zapewnić równe traktowanie wykonawców.

Konflikt interesów w rozumieniu wytycznych oznacza każdą sytuację, w której osoby biorące udział w przygotowaniu lub prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia lub mogące wpłynąć na wynik tego postępowania mają, bezpośrednio lub pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub inny interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia.

W celu uniknięcia konfliktu interesów, w przypadku beneficjenta, który nie jest zamawiającym w rozumieniu p.z.p, wytyczne wskazują, iż zamówienia nie mogą być udzielane podmiotom powiązanym z nim osobowo lub kapitałowo, a czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia wykonują osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Osoby te składają oświadczenie w formie pisemnej lub w formie elektronicznej (w rozumieniu odpowiednio art. 78 i art. 78-1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. 2022, poz. 1360) o braku istnienia albo braku wpływu powiązań osobowych lub kapitałowych z wykonawcami na bezstronność postępowania.

Nowe wytyczne wprowadzają w tym zakresie dwie zmiany tj. nakazują złożenie oświadczeń wyłącznie osobom wykonującym czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia, nie nakładają już jednak takiego obowiązku na zamawiającego. Ponadto rozszerzeniu uległ katalog możliwych powiązań osobowych lub kapitałowych poprzez dodanie przesłanek wykluczenia z postępowania dotyczących pozostawania we wspólnym pożyciu z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia lub pozostawaniu z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że istnieje uzasadniona wątpliwość co do ich bezstronności lub niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia.

  • Nowe wytyczne w sposób bardziej szczegółowy odniosły się ponadto do kwestii warunków udziału w postępowaniu.

Do tej pory stare wytyczne wskazywały, iż warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania, o ile zostaną zawarte w zapytaniu ofertowym, określane są w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia, zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Podkreślano, iż nie można formułować warunków przewyższających wymagania wystarczające do należytego wykonania zamówienia. Obecnie obowiązujące wytyczne akcentują ponadto, iż warunki udziału oraz opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania muszą być związane z przedmiotem zamówienia i proporcjonalne do niego oraz umożliwiać ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Doprecyzowaniu uległa również, na wzór p.z.p., charakterystyka warunków, jakie zamawiający mogą zawrzeć w zapytaniu ofertowym.

Nowe wytyczne precyzują więc, iż w odniesieniu do sytuacji ekonomicznej lub finansowej wykonawców zamawiający może wymagać w szczególności, aby wykonawcy posiadali określony minimalny roczny przychód, w tym minimalny roczny przychód w zakresie przedmiotu zamówienia, przy czym dookreślono, iż nie powinien on przekraczać dwukrotności szacunkowej wartości zamówienia, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków. W odniesieniu do zdolności technicznej lub zawodowej zamawiający może natomiast określić warunki dotyczące niezbędnego wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, potencjału technicznego wykonawcy lub osób skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia, umożliwiające realizację zamówienia na odpowiednim poziomie jakości. W szczególności zamawiający może wymagać, aby wykonawcy spełniali wymagania odpowiednich norm zarządzania jakością, w tym w zakresie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, oraz systemów lub norm zarządzania środowiskowego, wskazanych przez zamawiającego w zapytaniu ofertowym. Jednocześnie jednak zaznaczyć trzeba, iż wytyczne, w ślad za powyższą regulacją, nie określiły katalogu środków dowodowych, których zamawiający może żądać od wykonawców na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu, pozostawiając w tym zakresie swobodę zamawiającemu.

Autorka: Agnieszka Łuczyńska

Szukasz porady prawnej?

Zapraszamy do kontaktu!
Kredyty frankowe - Waloryzacja - Prawo zamówień publicznych - Zamówienia międzynarodowe - Projekty unijne

    Sprawdź też artykuły...

    28.10.2024

    Poszukujemy osoby na stanowisko: Specjalista ds. sprzedaży programu narzędziowego „Asystent Postepowania”

    Centrum Zamówień Publicznych Paweł Sendrowski POSZUKUJE OSOBY NA STANOWISKO: Specjalista ds. sprzedaży JEŚLI POSIADASZ DOŚWIADCZENIE I UMIEJĘTNOŚCI W JEDNYM Z 3 PONIŻSZYCH ZAKRESÓW, TA PRACA JEST DLA CIEBIE! doświadczenie w sprzedaży...
    21.10.2024

    Warsztaty „Możliwość międzynarodowej ekspansji oraz rozwoju polskich firm w oparciu o zamówienia organizacji międzynarodowych”

    Strefa Eksportera WSSE wspólnie z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz kancelarią Wielkopolska Grupa Prawnicza ma przyjemność zaprosić Państwa do udziału w warsztatach dla przedsiębiorców pn. „Możliwość międzynarodowej ekspansji oraz rozwoju polskich firm w oparciu o zamówienia...