Procedura samooczyszczenia w zamówieniach publicznych

Na gruncie procedury samooczyszczenia regulowanej przepisami Ustawy Pzp pojawiają się wątpliwości odnośnie podmiotu inicjującego tą procedurę oraz momentu jej dokonania.

Zarówno literatura jak i zapadające orzecznictwo nie dostarcza jednoznacznej odpowiedzi, kto powinien zainicjować procedurę samooczyszczenia. Nie mniej jednak wskazać należy, że w zdecydowanej większości przypadków, tzw. „pierwszy krok” należeć powinien do wykonawcy. To on bowiem, składając oświadczenie, o którym mowa w art. 125 Ustawy Pzp, zobowiązany jest wskazać, czy podlega wykluczeniu. Jeżeli zachodzi któraś z okoliczności wykluczenia na podstawie przesłanek obligatoryjnych lub zastosowanych w danym postępowaniu przesłanek fakultatywnych, wykonawca ma już w momencie tym możliwość jak i obowiązek złożenia oświadczenia, że pomimo iż zachodzą wobec niego określone podstawy wykluczenia, podjął działania w celu samooczyszczenia. Dowody na potwierdzenie środków naprawczych wykonawca winien przedstawić już z ofertą.

Jak wskazują autorzy Komentarza Urzędu Zamówień Publicznych do Ustawy Pzp „Wykonawca, chcąc wykazać swą rzetelność pomimo istnienia odpowiedniej podstawy wykluczenia, powinien w pełni wyjaśnić fakty i okoliczności związane z popełnionym przestępstwem lub wykroczeniem, aktywnie współpracując nie tylko z organem prowadzącym dochodzenie, ale również z zamawiającym, w zakresie właściwym dla jego roli, by dowieść mu przywrócenia swojej rzetelności, pod warunkiem że ta współpraca będzie ograniczona do środków ściśle niezbędnych do tej oceny. Ta aktywna współpraca powinna polegać na tym, że wykonawca bez wezwania złoży kompletne dowody, wystarczające do wykazania jego rzetelności. Jeśli wykonawca przedstawi niekompletne, a tym samym nierzetelne informacje, nie zostanie spełniona konieczna przesłanka samooczyszczenia” (Prawo zamówień publicznych. Komentarz, H. Nowak, M. Winiarz (red.), www.uzp.gov.pl, Warszawa 2021).

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 14 czerwca 2018 r. (KIO 1102/18) wyraziła pogląd, iż „późniejsze, następcze w wyniku wezwania Zamawiającego czy po podjęciu przez niego decyzji o wykluczeniu samooczyszczenie wykonawcy wypaczałoby sens tej instytucji (tak m.in. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 8.11.2022 r., KIO 2798/22)”.

Reasumując, procedura samooczyszczenia co do zasady powinna zostać podjęta z inicjatywy samego wykonawcy wraz ze złożeniem oferty.

Sprawdź naszą ofertę w zakresie Pełnomocnictwa przed KIO

Autorka: Martyna Kośmicka – aplikantka radcowska